Η ανάπτυξη μιας μακρόπνοης και ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση, βασιζόμενη στην αλληλεγγύη και την ευθύνη, συνιστά θεμελιώδη στόχο πολιτικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση[1].
Στις 4 Μαΐου η Επιτροπή υπέβαλε ανακοίνωση σχετική με τη μετανάστευση.[2] Σκοπός της ανακοίνωσης αυτής είναι να τεθούν πρόσφατες και μελλοντικές προτάσεις πολιτικής εντός ενός πλαισίου που θα λαμβάνει υπόψη όλες τις σχετικές πτυχές και θα δίνει στην ΕΕ και τα κράτη μέλη της τη δυνατότητα να διαχειρίζονται το άσυλο, τη μετανάστευση και την κινητικότητα των υπηκόων τρίτων χωρών κατά τρόπο σφαιρικό και συνεκτικό.
Η παρούσα ετήσια έκθεση υποβάλλεται μετά το αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά την θέσπιση, το 2008, του Συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο[3] και καλύπτει τις εξελίξεις κατά το 2010 της εφαρμογής του Συμφώνου και τις σχετικές προτεραιότητες του Προγράμματος της Στοκχόλμης που θεσπίστηκε το 2009[4], τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η έκθεση προετοιμάστηκε με βάση τις επιμέρους εκθέσεις των κρατών μελών και άλλες πληροφορίες, μεταξύ άλλων και εκθέσεις των εθνικών σημείων επαφής (ΕΣΕ) του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης (ΕΔΜ).
Στην έκθεση συνοψίζονται και αξιολογούνται οι εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο[5], και υποβάλλονται συστάσεις για μελλοντική δράση.
II. Εισοδοσ και διαμονη στην ΕΕ
Η είσοδος στην Ευρώπη γίνεται με διάφορους τρόπους και για διάφορους λόγους. Η οδός δια της οποίας εισέρχονται υπήκοοι τρίτων χωρών στην ΕΕ έχει άμεσο αντίκτυπο στα δικαιώματα που απολαύει καθένας εξ αυτών, ειδικότερα όσον αφορά την πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Εντούτοις, οι μετανάστες που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ, ανεξάρτητα από το καθεστώς του καθενός, χρειάζεται να ενταχθούν στην κοινωνία υποδοχής – κάτι που αποτελεί κοινή ευθύνη τόσο του μετανάστη όσο και της κοινωνίας στην οποία έρχεται.
1. Νόμιμη μετανάστευση – εξασφάλιση νόμιμου τρόπου εισόδου στην ΕΕ
1.1 Δημογραφικές προκλήσεις και ελλείψεις εργατικού δυναμικού
Από σχεδόν 501 εκατομμύρια το 2010, ο πληθυσμός της ΕΕ αναμένεται ότι το 2035 θα φθάσει τα 520,7 εκατομμύρια και στη συνέχεια θα μειωθεί σε 505,7 εκατομμύρια το 2060. Ενώ το 2010 η σχέση ατόμων σε εργάσιμη ηλικία (20-64 ετών) προς άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω ήταν 3,5:1, το 2060 αναμένεται ότι θα είναι 1,7:1.[6]
Η μετανάστευση είναι η κύρια συνιστώσα της πληθυσμιακής αλλαγής στην ΕΕ. Το 2009, η καθαρή Συνέχεια